Louwe Huizenga vergeten hardlooptalent uit Ruinerwold

De naam Luurt ( Louwe) Huizenga zal bij velen onbekend zijn. Toch verbrak deze vergeten Groningse hardloper begin twintigste eeuw het ene naar het andere record. De slagersknecht werd een volksheld, dankzij zijn geweldige looptalent en zijn excentrieke karakter. Door sterallures, ruzies en hoge onkostenvergoedingen in een tijd waarin alles wat riekt naar professionele sportbeoefening wordt verfoeit, is zijn carrière van korte duur – en zijn roem snel vergeten. In 1973 sterft Huizenga eenzaam en alleen in Ruinerwold. Journalist Job van Schaik deed acht jaar onderzoek, en tekende het waargebeurde en uitzonderlijke verhaal op als een karakterschets. Jan Veldman bewerkte het boek tot een prachtige en boeiende theatervoorstelling. Onder regie van Jack Nieborg, bekend van onder andere het Shakespearetheater in Diever Theatergoep bracht theatergroep ‘WAARK vrijdagavond in een bomvolle museumboerderij de Karstenhoeve op overtuigende wijze het toneelstuk ‘Hardloper Huzengoa’.

In dit stuk komt het eigenzinnige karakter van een atleet die ‘harder liep dan een renpaard, stoomtrein of de felle wind’ goed naar voren. Veel aanwezige ouderen en nazaten, die hem nog hebben gekend konden een glimlach niet onderdrukken. Het betrof hier in feite een rehabilitatie voor een groot, maar vergeten sportman. Waarbij prachtige en merkwaardige anekdotes voorbij kwamen. Zo wordt de snelle slagerszoon afgekeurd voor militaire dienst, vanwege ‘platvoeten’. In geval van oorlog zou hij zich ‘niet snel genoeg uit de voeten kunnen maken’. Wint hij de meeste ludieke weddenschappen, en blijkt hij soms sneller te zijn dan een stoomtrein.

In 1915, toen het verschijnsel marathon nog relatief onbekend begrip was realiseerde Huizenga zijn marathonrecord al op een traject van Groningen naar Vries en terug. Dit record, evenmin als de tijdens zijn marathon gelopen recordtijden op de 3, 4, 7 en 10 km, werden nimmer door de Nederlandsche Athletiek-Unie als Nederlands record erkend. Als reden werd opgevoerd dat er geen officiële, door de bond aanwezige tijdopnemers bij de recordpoging aanwezig waren geweest. Deze marathontijd werd door de atletiekbond ook nooit aangemeld als officieel wereldrecord.

In de loop van 1916 en 1917 deden er in toenemende mate geruchten de ronde, dat Huizenga het niet al te nauw zou hebben genomen met de amateurbepalingen. De NAU liet de beschuldigingen onderzoeken en hoewel de meeste ervan op praatjes bleken te berusten, werd de Groninger toch voor een drietal maanden geschorst. Het luidde het einde in van de kortstondige, maar stormachtige carrière van de met alles en iedereen spottende slagersknecht, want in 1918 stopte hij met atletiek. Door tegenwerking van de atletiekbond, een ongelukkige liefde en ruzie met de pastoor raakt Huizenga, een nakomertje uit een groot katholiek gezin snel aan lagerwal.

In de jaren erna gaat het door familieruzies, drama’s, drankzucht en een oorlogsverleden snel bergafwaarts met hem. Op 80 jarige leeftijd sterft Huizenga, eenzaam, verwaarloosd en vergeten in Ruinerwold, waar hij tot die tijd een slagerij probeert te runnen. Het stuk in twee bedrijven, gesproken in het Gronings dialect bevatte alle ingrediënten voor een boeiende weergave. Hetgeen prima gelukt is. ‘Wel gain geluk het, mout stark wezen, en wel nait staark is… mout haard lopen kennen’. Een spreuk die ‘Hardloper Huzengoa’ op het lijf was geschreven.